Say ibadetini tanımlamadan önce, bu sa’y ibadetinin yapıldığı “Mesa”yı tarif edelim. Mesa; Kabe’nin Hacerül Esved hizasında ki Safa tepesi ile Rükn-ü Irak köşesinin tam karşısında ki Merve tepesi arasında bir yürüme yoludur. Say ibadeti, Safa ve Merve tepesi arasında 7 kez bir tepeden diğerine yürümek ve bu yürüyüşün bir kısmında “hervele” koşusu ile yapılan bir ibadettir.
Say İbadeti Nasıl Yapılır?
Sa’y, Safa tepesinden başlanarak 7 şavt ile tamamlanır. Şavt, bu tekrarlanarak yapılan ibadetin her turuna denir. Safa tepesinde başlayan sa’y Merve tepesinde biter. Bir şavt olur. Merve’den Safa’ya ulaşınca da ikinci şavt tamamlanmış olur. Sa’yin her şavtında “Hervele” yapılır, yani süratlice koşulur. Fakat hervele yaparken var güçle koşulmaz, hanımlar hervele yapmazlar. Merve Safa tepeleri arasında hervele yapılan yerin başlangıç ve bitişi yeşil direklerle gösterilmiştir. Bu yeşil direkler arası kısa bir mesafedir ve her şavtta hervele yapmak sa’yin sünnetidir. Bu sa’y ibadeti Safa tepesinde başlar, son şavt ise Merve tepesinde biter, tamamlanır. Bu beyaz mermerle döşeli özel yolun mesafesi 400 metredir.
Fıkıh’ta Say İbadeti
Say ibadeti, aslen haccın ve umrenin vacibi olan bir ibadettir. Yani sa’y, nafile ibadetler gibi yapılmaz. Sair vakitlerde “sa’y yapayım” diye bir ibadet gerekmez. Menasiktendir. İbadetin içinden bir kısımdır. Bunu bilmeden her nafile tavaftan sonra sa’y yaparak kıymettar vaktinizi harcamayınız. Umrede tavaftan sonra, hacda Mina’ya çıkmadan önce ihramlı vaziyette yani telviye gecesinden 1 gün önce ihram şartıyla yapılabilir. Eğer Arafat’a çıkmadan evvel sa’y yapılmazsa hacı adayı Mina’dan sonra Kurban kesip yada kestirip, ihramdan çıktıktan sonra normal günlük kıyafetleriyle haccın tavaf ve sayini yapabilir. Bunun için hac ve umreden başka vakitlerde sa’y yapması gerekmez. Zaten bu kutsal mabette yapılacak en efdal iş, farzları cemaatle kılmak ve sonra tavaf yapmaktır. Hatta umre yapıldıktan sonra tekrar mikattan çıkıp yine umre yapmak yerine tavaf yapılmasını tavsiye ederiz.
Nihayet sa’y bittikten sonra traş olur ve umrenizi tamamlarsınız. Traşınefdali “halk” yapmaktır ki saçı kazıtmaktan ibarettir. Yada belli bir ölçüde saçınızdan kestirir (Taksir) ihramdan çıkarsınız.
Safa ve Merve arasında sa’y etmek Hz. İbrahim (as)zamanından beri vardır. Hz. İbrahim (as) ve İshak (as) Kabe’yi inşa ettikten sonra, “Rabbimiz, bize ibadet usüllerimizi göster” deyince (02/128) Cebrail (as) onlara diğer menasik ile beraber sa’y etmeyi de öğretti. Daha sonra gelen enbiya ve ümmetler dahi böyle ibadet ettiler.
Safa ve Merve Tepeleri
Mekke’nin Mescidi Haram içerisinde yer alan tepelerdir. Bu iki tepeye birlikte “Merveteyn” denilir. Safa ve Merve bir tür taş cinslerinin adıdır. Safa tepesi, Merve tepesinden daha yüksekçe olup biri Mescidi Haram’ın kuzey doğusuna diğeri kuzeybatısına bakar. Bu tepelerin üstünde Mekke’nin İslamlar tarafından fethedildiği güne kadar Naile ve İsaf adında iki put vardı. Rivayete göre Naile ve İsaf Kabe’nin içinde zina etmişler, orada taş kesilmişler. Halkta bunları ibret alınsın diye birini Safa birini Merve tepesinin üstüne koymuşlardır. Neden sonra insanlar bu putlara ellerini sürmüşler, put edinmişler. Müşrikler burada sa’y ettiler ve kurban kestiler. Hz. Muhammed (Sav) ve Ashab, Mekke’yi fethettikleri günde bu putları yıktırdı.
Mekke’nin fethinden önce Müslümanlar burada sa’y edeceklerdi ki burada bulunan putlar yüzünden sa’y yapmaktan çekindiler. Bunun üzerine “Muhakkak ki Safa ve Merve Allah’ın şeairindendir. Kim hac veya umre için tavaf eder ve burada sa’y ederlerse bir günah olmaz” mealinde (02/158) ayeti kerime nazil oldu. Ve orada ashab putlara rağmen yine sa’y ettiler.
Peygamber Efendimiz (asm) nübüvvetinin ilk zamanları bu Safa tepesine çıkar tebliğ yapardı. Kendisine kesin bir şekilde insanları öğütlemesi, davet etmesi, tebliğ yapması emredilince Safa tepesine çıkıp hitabe eyledi, “ey kureyş topluluğu, şu dağın arkasında düşman var desem” diye başlayan meşhur konuşmasını burada yaptı, dinlemediler… Mekke’yi fetheyledikden sonra da burada bu Mekkelilerden biat aldı…
https://www.markatur.com.tr
ads
Hiç yorum yok: