Semerkant Neresi ve Nerededir?
Semerkant, Özbekistan'da Semerkant ilinin yönetim merkezi olan şehir.Zeravşan Irmağı vadisinde, Taşkent'in 275 km. güneybatısında yer alan Semerkant'ın 2001 yılı resmi nüfusu 361.339'dir. Timur döneminden kalma tarihsel anıtlarıyla (Bibihanım Medresesi, 1399-1404; Timur'un türbesi Gur Emîr, 1405; Uluğ Bey, vb.) çok sayıda turist de çekmektedir.Ayrıca şehir önemli bir sanayi (otomotiv sanayisi; traktör yedek parçaları yapımı; besin sanayisi; gübre fabrikaları; dokuma sanayisi; vb.) ve öğretim (Semerkant Üniversitesi) merkezi olan kent,
Semerkant sözü eski Farsçada asmara: "taş", "kaya" ve Soğdça kand: "kent", "kale" birleşmesinden gelir.Kent kelimesi hala gunümüz Türkçesi'nde aynı anlamda kullanılmaktadır. Kadim zamanlarda Semerkant'tan büyük bir dış göç yaşanmıştır. Halen Çin de dahil olmak üzere çevre ülkelerde Türk boyları bulunmaktadır. Bu Türk boylarından azınlıkta olanlardan ornegin Salar Türkleri Türkiye Türkçesi'ne çok yakın kelimeler ile konuşur. (Küçük bir örnek olarak "serçe parmak" tabirini aynen kullanır.)
Bu Semerkantlı kimseler Türkçe konuştuğu gibi bir kısmı Tibet dilini de konuşabilmektedir.
Dünyanın en eski şehirlerinden biri olan Semerkant, antik Yunanların Marakanda (eski Yunanca: Μαράκανδα) isminde tanıdığı, M.Ö. 14. yüzyıllarında Zeravşan'nın (Yunanca: Polytimetos) verimli ovasında bir vaha şehri Persler tarıfından kurulmuş ve uzun süre Ahameniş İmparatorluğu'nda önemli bir rol oynamıştır. Eskiçağ'da Soğdlar'ın yaşadığı, M.Ö. 329'da Büyük İskender tarafından alınmştır. Semerkant 6. yüzyılda bir Türk Yabguların etki alanları içindeydi.İpek Yolu'nun önemli bir kavşağında kurulan kent, tarih boyunca gezginlerin uğrak noktası olmuştur. 14-15. yy'lar Semerkant'ın altın dönemi olarak kabul edilir.
Semerkant, 712'de Müslüman Araplar tarafından fethedilip, Abbasiler zamanında bir mucize olur. Çok gizli olan kâğıt imalâtı 751 yılında Talas savaşından iki Çin tutuklusundan öğrenilir ve İslâm dünyasında ilk kâğıt değirmeni Semarkant'ta yapılır. Bu icat diğer İslâm ülkelerine, daha sonra da Avrupa'ya yayılır. Semerkant, Samanoğulları döneminde iktisadi açıdan hızla gelişmiştir.1220'de Cengiz Han'ın kontrolüne geçti, şehri tamamen harap etti. Timur'un Semerkant'ı başkent ilan etmesiyle şehir önemli ölçüde gelişti ve önemli bir kültür merkezi haline geldi.1500'de göçebe Özbekler'den Muhammed Şiban (Şeyban) tarafından Şiban Hanedanlığı kurulmuştur. Muhammed Şiban Cengiz Han'ın ilk karısı olan Börte Ujin Hatun'dan olan en büyük oğlu Cuci'nin (Moğolca: Зүчи, Züchi) beşinci oğludur. 1282 yılında Şiban (Şeyban) sülâlesi İslâm dinini benimsediler, basamak ve basamak Özbek adını aldıkları varsayılır. Şiban sülâlesinin kurduğu bir başka Şiban Hanlığı olan Sibir Hanlığı (Tatarca: Себер ханлыгы / Seber xanlığı, Себер йорты / Seber yortı) İbak tarafından kurulmuş, ve onların en son Hanı Kuchum 1598 yılında görevinden alınıp Rusların kontrolüne geçti.1499 yılı içinde Özbek Türkleri Semerkant'ı kontrolüne aldı Şiban sülâlesi Özbekler'e yaklaşık olarak bu zamanda liderlik yapmıştır.1784 yılında Semerkant Buhara emiri'nin buyuruğuna girmiştir.Semerkant, 1868'de Ruslara geçerek Türkistan'a bağlandı. 1924'ten 1930'a kadar Özbekistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin başkenti oldu.
Semerkant'ta İslâm Mimarisinin en güzel örnekleri bulunur. Şehir UNESCO Dünya Miras Alanları Listesi'ne eklenmiştir.Registan antik Semerkant'ın kalbidir. Anlamı "Kumlu yer" demektir
Kent de Bulunan Tarihi Yapılar
Uluğ Bey Medresesi (1417-1420).
Sher-Dor (Ser-dar) Medresesi (1619-1636).
Tilya-Kari Medresesi (1646-1660).
Uluğ Bey Rasathanesi (1421-1449).
Semerkant Afrasiyab müzesi
Timur'un Gur Emîr türbesi
Shakh-i Zinda (Şah-ı Zinda) türbesi
Bibi Hanım Camii
Hazreti Hızır Camii
Davud Peygamber türbesi
Zümrüt Hoca Camii
Bibi Hanım türbesi
Kok Camii
Chorsu (Çarsu) antik ticaret merkezi
Abu Mansur Matridiy (Ebu Mansur el-Matüridî) türbesi
Rukhobod türbesi
Aksaray türbesi
Nisbatdor Hoca Cami
Abdu Darun Hoca türbesi
Ishrat-Khana (Ishrathona - İşrethane)
Namazgâh Cami
Kok Saray kalıntıları
2.açıklama kısa: Semerkant
Orta Asya’nın en eski şehirlerinden Semerkant 2700 yıllık geçmişe sahiptir.
Semerkant, Özbekistan’ın güney kesiminde yer alır, ülkenin üç büyük şehrinden biridir.Taşkent'in 275 km güneybatısında yer alan Semerkant'ın nüfusu 600.000 civarındadır. Semerkant, 712 tarihinde Müslümanlar tarafından fethedilmiştir. İslam dünyasında ilkkâğıt değirmeni Semerkant’ta yapılmıştır. Daha sonrada Avrupa’ya yayılmıştır. 1220tarihinde Cengiz Han, Semerkant’ı tamamen harap etmiştir. Timur’un Semerkant’ıbaşkent yapmasıyla önemli ölçüde gelişti ve bir kültür merkezi haline geldi. Tarihinin ilkdönemlerinden itibaren değişik medeniyetlerin hâkimiyetinde kaldı. Sırasıyla Büyük İskender, Orta Asya Türkleri, Araplar, İran Samanileri ve çeşitli Türk boylarının daresi altında bulundu. 1365’te Timur Hanın kurduğu imparatorluğun başşehri oldu. Bibi HanımCamii ve külliyesi gibi pek çok kıymetli eser yaptıran Timur Han şehri Orta Asya’nın en mühim ekonomik ve kültürel merkezi hâline getirdi. 1887’de Rus Çarlığına bağlı bir ilmerkezi oldu. Rus Çarlığı döneminde bir demiryolu kavşağı durumuna geldi. 1924’ten1930’a kadar Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinin başşehriydi. 1930’da Semerkant idari biriminin merkezi oldu. Semerkant, Çin ve Hindistan’dan gelen ticaret yollarının kavşağında olduğu için tarihi boyunca ticari önemi devam etti. Önemli bir sanayi ve öğretim merkezidir olan kent, Timur döneminden kalma tarihsel anıtlarıyla çok sayıda turist de çekmektedir. Günümüzde sanayisi büyük ölçüde ipek eğirme ve dokuma, çırçırcılık, meyve konserveciliği, giyim eşyası gibi tarıma dayalı kolları içine alır. Ayrıca otomotiv sektörü de önem kazanmıştır. Kış yumuşak ve hafif dongörülür. Yaz ayları sıcak ve kurudur.
Semerkant, Antalya ile 27.01.2002 yılında kardeş kent olmuştur.
Kaynak https://tr.wikipedia.org/wiki/Semerkant
ads
Hiç yorum yok: