"Birr/iyilik çürümez ve kaybolmaz, günahlar da unutulmaz. Deyyan/hakim olan Allah ölmez. O halde dilediğini yap; nasıl davranırsan öyle muamele görürsün."
Birr, "iman, ibadet ve ahlaka ilişkin bütün iyilikleri ifade eden, insan vicdanını, huzura kavuşturan, ruh dünyasını aydınlatan ve geliştiren her türlü iyilik ve güzellikleri kapsayan bir terimdir.
Hadiste de buyrulduğu gibi iyilik zayi olmaz, kötülükte unutulmaz. Nitekim, "Kim zerre miktarı hayır yapmışsa onu görür. Kim de zerre miktarı şer işlemişse onu görür" (Zilal 99/7-8) buyrulmuştur.
Evet, iyilik eden iyilik, kötülük eden de kötülük bulur. Adalet ölçüsü böyledir. Cenab-ı Hak abiddir, kullarına kesinlikle zulmetmez. Kim bu dünyada iyilik adına bir şey yaparsa onun faydası kendisine ait olur. Kim de bu dünyada kötülük yaparsa onun zarar ve vebali de yine kendisine olur. Hak Teala bu gerçeği şöyle dile getirmektedir: "Her kim iyi bir iş yaparsa kendi lehine yapmış olur. Kim de bir kötülük yaparsa kendi aleyhine yapmış olur. Kim de bir kötülük yaparsa kendi aleyhine yapmış olur. Rabb'in kullara zulmedecek değildir" (Fussılet 41/46)
Birçok insan iyiliğin sadece mal ile olacağını zanneder ve bu sebeple birçok hayırdan mahrum kalır. Oysa iyilik kapıları sayılmayacak kadr çok, hayır yolları oldukça geniştir. Resul-i Ekrem'e (s.a.v.), 'İyilik nedir?' diye sorduklarında şu ayet-i kerimeyi okumuşlardır: "Birr/iyilik, yüzlerinizi doğu ve batı tarafına çevirmeniz değildir. Asıl iyilik, Allah'a, ahiret gününe, meleklere, kitaplara ve peygamberlere iman eden, (Allah'ın rızasını gözeterek) yakınlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışlara, dilenenlere ve kölelere sevdiği maldan infak eden, namazı kılan ve zekatı veren, antlaşma yaptığı zaman sözleri yerine getirenler, sıkıntı, hastalık ve savaş zamanlarında sabredenlerin tutum ve davranışlarıdır. İşte doğru olanlar, bu vasıfları taşıyanlar ve işte Allah'tran korkup kötülüklerden sakınanlar bunlardır" (Bakara 2/117).
Mümin iyilikten ve iyilerden uzak durmamalıdır. İyiliğin hiçbirini değersiz görememlidir. Küçük diye bir iyiliği terketmemeli, yine küçük diye bir kötülüğü de işlememelidir. Çünkü azı küçümseyip vermekten utanan kimsei çok mala sahip olmadığı için vermenin güzelliğini hiç yaşamayacaktır. Halbuki az hayır yapmanın hiç yapmamaktan daha faziletli olduğu herkesin malumudur.
Mümin iyilik yapmaya niyetlendiğinde acele edip fırsatı elden kaçırmamalıdır. Nitekim Allah Resulü şöyle buyurmaktadır: "Her şeyin bir semeresi (meyvesi) vardır, iyilik etmenin semeresi acele yapılmasıdır."
Mümin ayrıca iyilik sırasını ihmal etmemeli, iyiliğin önce kimlere yapılacağın bilmelidir. Zira bütün insanlara iyilik ve yardım etmek, kudret dışı, imkansız bir durumdur. Bu, ancak ihsanı umumi olan Allah'a mahsustur. Hal böyle olunca, yapılacak iyilk ve yardım için vefalı, faziletli ve her bakımdan değerli kimseleri arayıp bulmalı ve nimet tohumunu onlara saçmalıdır. Buna göre iyilik yapmaya en yakınından başlamalıdır. Nitekim, "Yakınları ihtiyaç içinde iken uzaktaki insanlara sadaka vermek uygun değildir" buyrulmuştur.
Allah, iyilik yapanlarla beraberdir, rahmeti iyilik yapanlara yakındır. Nitekim, "Şüphesiz iyilik ve ihsan sahiplerine Allah'ın rahmeti çok yakındır" (A'raf 7/56) Zira iyilik iyiliği çeker. İyiliğin sonu iyiliktir. "İyiliğin karşılığı iyilikten başka bir şey değildir" (Rahman 55/60) ayeti hep hatırlanmalıdır.
Yazar: Siraceddin Önlüer
Kırk Hadiste Müslüman Şahsiyeti [ Semerkand ]
Birr, "iman, ibadet ve ahlaka ilişkin bütün iyilikleri ifade eden, insan vicdanını, huzura kavuşturan, ruh dünyasını aydınlatan ve geliştiren her türlü iyilik ve güzellikleri kapsayan bir terimdir.
Evet, iyilik eden iyilik, kötülük eden de kötülük bulur. Adalet ölçüsü böyledir. Cenab-ı Hak abiddir, kullarına kesinlikle zulmetmez. Kim bu dünyada iyilik adına bir şey yaparsa onun faydası kendisine ait olur. Kim de bu dünyada kötülük yaparsa onun zarar ve vebali de yine kendisine olur. Hak Teala bu gerçeği şöyle dile getirmektedir: "Her kim iyi bir iş yaparsa kendi lehine yapmış olur. Kim de bir kötülük yaparsa kendi aleyhine yapmış olur. Kim de bir kötülük yaparsa kendi aleyhine yapmış olur. Rabb'in kullara zulmedecek değildir" (Fussılet 41/46)
Birçok insan iyiliğin sadece mal ile olacağını zanneder ve bu sebeple birçok hayırdan mahrum kalır. Oysa iyilik kapıları sayılmayacak kadr çok, hayır yolları oldukça geniştir. Resul-i Ekrem'e (s.a.v.), 'İyilik nedir?' diye sorduklarında şu ayet-i kerimeyi okumuşlardır: "Birr/iyilik, yüzlerinizi doğu ve batı tarafına çevirmeniz değildir. Asıl iyilik, Allah'a, ahiret gününe, meleklere, kitaplara ve peygamberlere iman eden, (Allah'ın rızasını gözeterek) yakınlara, yetimlere, yoksullara, yolda kalmışlara, dilenenlere ve kölelere sevdiği maldan infak eden, namazı kılan ve zekatı veren, antlaşma yaptığı zaman sözleri yerine getirenler, sıkıntı, hastalık ve savaş zamanlarında sabredenlerin tutum ve davranışlarıdır. İşte doğru olanlar, bu vasıfları taşıyanlar ve işte Allah'tran korkup kötülüklerden sakınanlar bunlardır" (Bakara 2/117).
Mümin iyilikten ve iyilerden uzak durmamalıdır. İyiliğin hiçbirini değersiz görememlidir. Küçük diye bir iyiliği terketmemeli, yine küçük diye bir kötülüğü de işlememelidir. Çünkü azı küçümseyip vermekten utanan kimsei çok mala sahip olmadığı için vermenin güzelliğini hiç yaşamayacaktır. Halbuki az hayır yapmanın hiç yapmamaktan daha faziletli olduğu herkesin malumudur.
Mümin iyilik yapmaya niyetlendiğinde acele edip fırsatı elden kaçırmamalıdır. Nitekim Allah Resulü şöyle buyurmaktadır: "Her şeyin bir semeresi (meyvesi) vardır, iyilik etmenin semeresi acele yapılmasıdır."
Mümin ayrıca iyilik sırasını ihmal etmemeli, iyiliğin önce kimlere yapılacağın bilmelidir. Zira bütün insanlara iyilik ve yardım etmek, kudret dışı, imkansız bir durumdur. Bu, ancak ihsanı umumi olan Allah'a mahsustur. Hal böyle olunca, yapılacak iyilk ve yardım için vefalı, faziletli ve her bakımdan değerli kimseleri arayıp bulmalı ve nimet tohumunu onlara saçmalıdır. Buna göre iyilik yapmaya en yakınından başlamalıdır. Nitekim, "Yakınları ihtiyaç içinde iken uzaktaki insanlara sadaka vermek uygun değildir" buyrulmuştur.
Allah, iyilik yapanlarla beraberdir, rahmeti iyilik yapanlara yakındır. Nitekim, "Şüphesiz iyilik ve ihsan sahiplerine Allah'ın rahmeti çok yakındır" (A'raf 7/56) Zira iyilik iyiliği çeker. İyiliğin sonu iyiliktir. "İyiliğin karşılığı iyilikten başka bir şey değildir" (Rahman 55/60) ayeti hep hatırlanmalıdır.
Yazar: Siraceddin Önlüer
Kırk Hadiste Müslüman Şahsiyeti [ Semerkand ]
ads
Hiç yorum yok: