Üreme (reprodüktif) sistemi hastalıkları, muhabbet kuşu ve kanarya üreticilerinin başlıca endişesidir. Kafes kuşlarmda üreme problemleri arasmda genelde yumurtlama zorluğu ve dölsüz yumurtlama yer almaktadır. Kuşlarda üremeden kaynaklanan ölüm olayları düşük ihtimaldir.
Erkek
Erkek üreme sistemi hastalıklarından nadiren etkilenir. Kimi erkekler kısır (infertilite) olabilir. Ayrıca üreme döneminde bazı erkekler dişiyle anlaşamazlar. Kafesin ya da kuşhanenin kurulum aşamasmda yapılan hatalar da çiftleşmeyi olumsuz yönde etkilemektedir. Tünekler öyle yüksektir ki erkek çiftleşirken, başı neredeyse kafesin üst kısmına değmektedir. Çiftleşme sırasında tünekler yeterince sağlam değildir. Böyle durumda gerçek anlamda çiftleşme olmaz. Erkek kuşların spermatozoit sayısının azlığı, obezite, yetersiz beslenme, erken yaşta çiftleştirme ve erkeğin yeteri kadar kızgın olmaması gibi etkenler önemli kısırlık sebepleri olarak görülmektedir.
Dişi
Dişide memelinin sol tarafına karşılık gelen sadece tek bir yumurtalık (ovaryum) vardır. Yumurtalıkta yumurta üretilir. Üreme mevsimi dışmda yumurta ufak ve etkisizdir. Baharda gün uzunluğu artınca, üreme mevsimi başlar. Yumurta büyür ve olgunlaşmaya başlar. Zamanla, hazır yumurta infundibuluma salınır ve oviduka girer. Olgunlaşmış yumurta, yumurta sarısı halindedir.
Yumurta sarısı oviduktan (yumurta kanalı) aşağıya doğru seyahat ederken, yumurta sarısı önce magnumda 23 saat bekler ve üzeri yumurta akı ile kaplanır, soma onun çevresi (ıstmusta; 1.5 saat süre içerisinde) kabuk zarlarıyla sarılır. Nihayet, Yumurta sarısı, uterusta 1820 saat bekler. Kabuk oluşumu büyük ölçüde yumurtalıkta sentezlenen östrojen hormonunun etkisi altındadır. Östrojen ihtiyaç duyulan Ca'un sindirim sistemi ve kemiklerden almarak yumurta kanalına taşınmasını sağlar. Kabuk üzerinde ortalama 8 bin gözenek bulunur. Embriyonun gelişimi için gerekli oksijen alınması karbondioksit atılmasında görev alan gözenekler yumurtlama anında kapalıdır. Ancak zamanla gözenekler açılır. Problemler, yumurta oluşum sürecinin herhangi bir aşamasında meydana gelebilir.
1. Yumurta infundibulum yerine karm içine salınır. Bu durum karın zarı iltihabma yol açabilir ya da yumurta sıkıntı yaratmadan emile bilir.
2. Enfeksiyon, kloakadan oviduk boyunca seyahat edebilir. Yolculuğun herhangi aşamasmda yumurtaya enfeksiyon bulaşabilir.
3. Bir yumurta ovidukun tepesinde alıkonulabilir. Bu durumda enfeksiyon meydana gelir ya da dişi ölebilir.
4. Dişi yumurtlama da zorlanabilir. Bu durum yorgunluk, yumurtada şekil bozukluğu, aşırı soğuk bir çevre ya da dişinin anotomik yapısından kaynaklanabilir.
Üreme mevsiminde, kafes tabanında silkelenip tüylerim kabartarak sürekli uyuşuk duran kuşun yumurtlama zorluğundan (yumurta retansiyonu) şüphe edilir. Kuşun anüsü ağrılı olup çoğunlukla şişkindir. Anüsün yukarı bölgesine dokunulduğunda yumurta neredeyse hissedilir. Böyle durumlarda dişi kuşu, çoğu kez hem ılık karantina kafesinde hem de rutubetli sıcak ortamda birkaç saat tutmak yumurtayı bırakmasına yardım eder. Ancak dikkatsizce yapılan uygulamada kuşun haşlanması ya da boğulması işten bile değildir. Elinizin buharı kanaryayla beraber olduğuna emin olunuz. Yüzünüzde bunun üzerinde olmalıdır. Yumurtayı anüsün yanma doğru hafifçe masaj yapınız. Ancak, işler bazen sanıldığı gibi kolay gerçekleşmez. Bu gibi durumlarda yumurtama hareketini kolaylaştırmak için vazelin ya da badem yağı uygulanmalıdır.
Erkek
Erkek üreme sistemi hastalıklarından nadiren etkilenir. Kimi erkekler kısır (infertilite) olabilir. Ayrıca üreme döneminde bazı erkekler dişiyle anlaşamazlar. Kafesin ya da kuşhanenin kurulum aşamasmda yapılan hatalar da çiftleşmeyi olumsuz yönde etkilemektedir. Tünekler öyle yüksektir ki erkek çiftleşirken, başı neredeyse kafesin üst kısmına değmektedir. Çiftleşme sırasında tünekler yeterince sağlam değildir. Böyle durumda gerçek anlamda çiftleşme olmaz. Erkek kuşların spermatozoit sayısının azlığı, obezite, yetersiz beslenme, erken yaşta çiftleştirme ve erkeğin yeteri kadar kızgın olmaması gibi etkenler önemli kısırlık sebepleri olarak görülmektedir.
Dişi
Dişide memelinin sol tarafına karşılık gelen sadece tek bir yumurtalık (ovaryum) vardır. Yumurtalıkta yumurta üretilir. Üreme mevsimi dışmda yumurta ufak ve etkisizdir. Baharda gün uzunluğu artınca, üreme mevsimi başlar. Yumurta büyür ve olgunlaşmaya başlar. Zamanla, hazır yumurta infundibuluma salınır ve oviduka girer. Olgunlaşmış yumurta, yumurta sarısı halindedir.
Yumurta sarısı oviduktan (yumurta kanalı) aşağıya doğru seyahat ederken, yumurta sarısı önce magnumda 23 saat bekler ve üzeri yumurta akı ile kaplanır, soma onun çevresi (ıstmusta; 1.5 saat süre içerisinde) kabuk zarlarıyla sarılır. Nihayet, Yumurta sarısı, uterusta 1820 saat bekler. Kabuk oluşumu büyük ölçüde yumurtalıkta sentezlenen östrojen hormonunun etkisi altındadır. Östrojen ihtiyaç duyulan Ca'un sindirim sistemi ve kemiklerden almarak yumurta kanalına taşınmasını sağlar. Kabuk üzerinde ortalama 8 bin gözenek bulunur. Embriyonun gelişimi için gerekli oksijen alınması karbondioksit atılmasında görev alan gözenekler yumurtlama anında kapalıdır. Ancak zamanla gözenekler açılır. Problemler, yumurta oluşum sürecinin herhangi bir aşamasında meydana gelebilir.
1. Yumurta infundibulum yerine karm içine salınır. Bu durum karın zarı iltihabma yol açabilir ya da yumurta sıkıntı yaratmadan emile bilir.
2. Enfeksiyon, kloakadan oviduk boyunca seyahat edebilir. Yolculuğun herhangi aşamasmda yumurtaya enfeksiyon bulaşabilir.
3. Bir yumurta ovidukun tepesinde alıkonulabilir. Bu durumda enfeksiyon meydana gelir ya da dişi ölebilir.
4. Dişi yumurtlama da zorlanabilir. Bu durum yorgunluk, yumurtada şekil bozukluğu, aşırı soğuk bir çevre ya da dişinin anotomik yapısından kaynaklanabilir.
Üreme mevsiminde, kafes tabanında silkelenip tüylerim kabartarak sürekli uyuşuk duran kuşun yumurtlama zorluğundan (yumurta retansiyonu) şüphe edilir. Kuşun anüsü ağrılı olup çoğunlukla şişkindir. Anüsün yukarı bölgesine dokunulduğunda yumurta neredeyse hissedilir. Böyle durumlarda dişi kuşu, çoğu kez hem ılık karantina kafesinde hem de rutubetli sıcak ortamda birkaç saat tutmak yumurtayı bırakmasına yardım eder. Ancak dikkatsizce yapılan uygulamada kuşun haşlanması ya da boğulması işten bile değildir. Elinizin buharı kanaryayla beraber olduğuna emin olunuz. Yüzünüzde bunun üzerinde olmalıdır. Yumurtayı anüsün yanma doğru hafifçe masaj yapınız. Ancak, işler bazen sanıldığı gibi kolay gerçekleşmez. Bu gibi durumlarda yumurtama hareketini kolaylaştırmak için vazelin ya da badem yağı uygulanmalıdır.
ads
Hiç yorum yok: